Amerika kəşf edildi getdi yüzillik vuruş
Hindtoyuğu adilə tarixə düşdü bir quş
ABŞ bayram keçirir payızda şərəfinə
Müqəddəs bir quş kimi qalxırlar tərifinə
Tarixçilər , quşçular bu mövzudan bəhs edib
Şairlər nədəndisə bu amildən yan keçib
İki vəhşi cinsi var , birinci - meleadris
Çəkisi səkkiz kilo , ikinci – adrokharis
Quşlara məxsus olan yemilə qidalanır
Nadir hallarda uçur , göylərə qanadlanır
Mədəni ətlik cinsi hər tərəfə yayılıb
Erkəyi xeyli böyük , həmişə də sayılıb
Hər cəhətcə bu quşlar , dişisindən seçilər
Qoz , zeytun versən ona otuzadək kökələr
Rəngləri tunc – metal , yaşıl , kürən bu qədim soy
Enli sinə , möhkəm ayaq , xortumlu , ucaboy
Boynu xallı , baş hissəsi təmiz , ləkəsiz
Erkəyi heykəltək dayanır hərəkətsiz
Qəzəbindən qırmızı , yaşıl rəngə boyanır
Tükləri oxa bənzər hər tərəfdən ürpəşir
Səsindəki ahəngdən ətrafa sükut çökür
Canlılardan bir çoxu qorxusundan tük tökür
Koşqa , mışqa , çoşqa deyən qonşu rus dillilər
Hindtoyuğuna "İnduşka” dedi bu yadellilər
Həştərxahdan gələn quşa hasıllıbazarlılar
"Həştarxan” adı verdi o vaxtki yazarlilar
Beləcə hindtoyuğu həştərxan adı aldı
Şükürlər olsun bu quş hər tərəfə yayıldı
Bu tarixi girişdən keçirməyin əndişə
Şairəm yenə çıxdım minillik bir gərdişə
Bu başdan deyim sizə sifarişli bu yazı
Yüz səhifəlik bir əsər olacaqdır ən azı
Sifarişçi Kamaldır , sponsoru Tofiq bəy
Şükür , Vaqif , Rafiqsə göstərdilər böyük səy
Məqsədləri qərəzli , salıblar çox hay – həşir
Obyekt Ağahüseyn bəy , qələmə alan Bəşir
Gələn nəsillər bilsin , mövzu əsrin sonunda
Qədim Muğan elində , İmişlinin yolunda
Ramazan ayındakı ac – susuz insanların
Bir günlük tarixidir keçirtdiyi anların
Altı nəfər yol gedir mini Qazel maşında
Doktor Kamal dayanmış bu dəsdənin başında
Əlindəki vərəqə , diqqət ilə baxaraq
Sürücüyə deyir ki , saxla burdan quş alaq
Bu qəribə bazardır , qaçqınların məskanı
Qarğı –həsir komalar , həm evi , həm dükanı
Kamal əvvəl başladı əsil böyük alveri
Beş quş onbeş şirvan , qoymadı heç əl yeri
Şükür buna qulp qoyub , dedi maşın batacaq
Bəlkə balıq alasan , hamımıza çatacaq
Doktor bir söz deməyib maşına qalxdı yeyin
Danışılan quşları aldı cənab Ağahüseyn
Dəstəmizə qatılan quşlara olduq yoldaş
Bununla da başlandı doktor Rafiqdə təlaş
Quşa allergiyam var , mən burdaca düşürəm
İmişlidə sizinlə bir daha görüşərəm
Rafiqi edib sakit Vaqif minnətci düşdü
Pəncərələr açıldı , hamımız bərk üşüdü
Kamalı soyuq tutub , burnu tez - tez tutuldu
Mənsə çayımdan içib , canım güclə qurtuldu
Təsəlli tapmaq üçün bölündü hindtoyuqlar
Biz alttı , quşlar beş , kimsə yaqin boş qalar
Mübahisə qızışıb , təkliflər də verildi
Yazıq quşlar gah ölüb , yenidən də dirildi
Bir quş yeddi , dördü kiçik , çəki müxtəlif
Yeddi kiloluq quşsa məndən gözləyir təklif
Gözün – gözümə tikib sanki deyir mən sənin
Səninlə mən gedərəm evində varsa dənin
Məni heyran etmişdi quşun mədəniyyəti
Yazıq hardan biləydi bizdəki bəd niyyəti
Şükür dedi , gəl kəsək quşların ən böyügün
Kababını yeyərək dəf edək aclıq yükün
Qazel yenə dayandı aşxana qabağında
Düşündük biz nə yeyək axşamın bu çağında
Kamal : - Quşlardan yeyək , baxdı kömür qoruna
Ağahüseyn düşmədi onun yeni toruna
Vaxtımız tamam azdır , yəqin bu çox gec olar
Hazır bişirmək üçün kəsilmiş quşları var
Dişləri cağ Şükür , Kamal : - kabab , Vaqif : - soyutma
Ağahüseyn , Rafiq , Bəşir : - sulu – yağlı – bozartma
Qərar : - Çoxluq – bozartma , bu təklifi bəyəndik
Dörd kiloluq bir quşu qayıdarkən tam yedik
Ürəyində bir ümid xərcini Kamal verdi
Hindtoyuğun böyüyü yəqin ki , mənim dedi
Mübahisə edərək canımıza əl qatdıq
Beynimizdə min ümid Lökbatana ki , çatdıq
Qazeldən hindtoyuqlar juqijiyə yığıldı
Ürəklərdə arzular bir andaca dağıldı
Quşdan bizə nə qaldı , işlətsək də min kələk
Sürücüyə kübrəlik , hərəyə də bir lələk
Bu qisas yerdə qalmaz , Kamal sakit söylədi
Kübrəyə baxa – baxa ürəyimiz göynədi
Bir ağaca bəs edər , meyvəsi də bol olar
Çox vermək olmaz əsla , ağac quruyub solar
Hamımızın bağı var , bax , beləcə düşündük
Ürəklərdə yəqin ki , gübrəni də bölürdük
Təsəlliyə başladıq gərək buna da dözək
Qadınlar deyinərdi çətindi təmizləmək
Ağır düşüncələrlə evimizə dağıldıq
Ağahüseyn zərbəsi , qəlbimizə dağ aldıq
Bircə həftə keçməmiş yanvarın onu səhər
Cəlilabad elinə başlandı yeni səfər
Maşınımız Mersedes , artıq on nəfər idik
Hindtoyuq möhnətinin söhbətini edirdik
Mini məclis qurulub tamada da seçildi
Kabablar yeyilərək , arağlar ki içildi
Boşaldıqca şüşələr məclis yaman qızışdı
Yüzcə şirvan verərək Tofiq həddini aşdı
Kamal ilə birləşib yeni bir tor toxydu
Lökbatanda kökələn quşlara hökm oxundu
Üç gün çərçivəsində onlar yeyilsin gərək
Ağahüseyn bu işdən necə cıxacaq görək
Quşları yemək üçün yeni plan cızıldı
Onların məhvi üçün son qərar ki , yazıldı
Yanvarın on üçünə ailəlik dəvət aldıq
Bu jestdən şübhələnib hətta təəccüb qaldıq
Maşınlar sıralandı , hava dumanlı , soyuq
Yollandıq Lökbatana hamımız ayıq – sayıq
Həyətdə qələbəlik hamıda bir əndişə
Tanış hindtoyuqları yolub çəkiblər şişə
Qalxdıq üst mərtəbəyə , özümüzdən çox razı
Süfrəyə düzülmüşdür on cür yemək ən azı
Sanki böyük qələbə hamı möhkəm şelləndi
Diqqətlə bizi süzüb Ağahüseyn dilləndi
__ Xoş gördük nə çıxmısız bu quşların seyrinə
Günelin ad günüdür , oyun mənim xeyrimə
Sanki ildırım çaxdı ağır bir zərbə aldıq
Qələbəyə çatırkən bu oyunda mat qaldıq
Uduzmağı bacarmaq özü də bir kişilik
Bunu qələmə almaq peşəkar bir şairlik
Bu planı quranlar özün tamam itirdi
Təsəlliyə ehtiyac Bəşir özün yetirdi
___Çəkdiyimiz bu əzab tamahın bəlasıdır
Apreldə yenə gəllik bu hələ harasıdır
Məkkədən qayıdaraq Ağahüseyn hacı olar
Halallığn verərək məclisin tacı olar
Quşları tamam yeyib bu söhbətdən doyarıq
Nindtoyuq söhbətinə son nöqtəni qoyarıq
Şükr olsun Allaha əsrin sonuna çatdıq
Ömrün ahıl cağında əsri bir əsrə qatdıq
Atalar düzgün demiş , xeyir – şər ilə qardaş
Rayona yas yerinə toplandı altı yoldaş
Hunday maşın tutuldu başlandı səfər yolu
Lətifələr söyləndi ürəklər gülüş dolu
Yaşar doktor həmişə iki dəfə gülürdü
Doktor Kamal fikrini Yaşar ilə bölürdü
Sürücüylə birlikdə beş əl telofunu vardı
Zənglər – zəngə qarışıb kəsilmirdi heç ardı
Telofonsuz iki müəllim , Hacı Vaqiflə Bəşir
Keçmişin arzusilə bir – birilə dərdləşir
Adıböyük söylədi , bax bura Sanqaçaldı
Söhbətin bu yerində yeni bir zəng çalındı
Başçıdır ! Tofiq müəllim , Kamal söylədi səssiz
Müəmmalı bir sual , söylə neçə nəfətsiz
Doktor bizi saymamış dedi beşcə nəfərik
Artıq Sanqaçaldayıq üç saata gəlirik
Bu sualın mənası sonra məlum olacaq
Dastanın yeni qolu adın burdan alacaq
Yas yerinə çataraq başsağlığı veririk
Başçının dəvətilə qonaqlığa gedirik
Yüngülvari bir süfrə : __ləvəngi , aş , balığı
Quş və quzu kababı , yanında da arağı
Meyvələr öz yerində , çərəzləri demirəm
Hələ pay da olacaq , belə güman edirəm
Tofiq müəllimə qəlbən biz təşəkkür edirik
Görüşüb ayrılaraq artıq evə gedirik
Maşın tərpənən kimi arxadan səs eşitdik
Hindtoyuqlar boylanıb üzümüzə baxır dik
Cəmizi beş ədəddir , quşlar bir – bir sayıldı
Bizsə altı nəfərik Kamal sanki ayıldı
Beş altıya bölünməz söylədi dərin fikir
__ İki həkim , iki müəllim , bir müdür , bir bankir
Bunu bölmək çox çətin hindtoyuq deyil qoyun
Bölgüyə kömək etdi uşaq vaxtki bir oyun
İynə - iynə
ucu düymə
Şam ağacı
Şatır keçi
Qoz ağacı
Qotur keçi
happan – huppan
yırıl – yırtıl
su iç qurtul
Bu bölgüdə kimin boynu asılacaq ülgüdən
Bəşir qəsdən çıxartdı özünü bu bölgüdən
Hərəyə bir quş çatır rahat bölə bilərsiz
Payınızı götürüb evə gedə bilərsiz
Aramızda ən cavan Şəmsəddin əsl bankir
Quş payını götürüb tərpəndi zirək , fəndgir
Quş ki çıxdı kisədən , gözlər baxdı dalınca
Yəqinki xəstələndi yemədi heç doyunca
Gecənin bu vaxtında , Yaşar yenə dilləndi
Diri quşu neyləyim yavaşcadan deyindi
Kamal göydə tutaraq , dedi heç darıxmayın
Sabah təmiz quşları aparın lap arxayın
Doktorun bu mərdliyi müəllimə gəldi baha
Görüm ki , o quşları çıxmasın heç sabaha
Səhər axşama keçdi , quşdan bir səs çıxmadı
Bəziləri gözləyib evdən çölə çıxmadı
İkinci gün yoruldum cavab verməkdən zəngə
Düşündüm quşlar gedər vəzifəyə , zirəngə
Oxucalar da bilsin kisədə olduğundan
Xəbərimiz var idi ancaq quşun boynundan
Çəkisi məlum deyil , ancaq sayın bilirdik
Belə məlum olur ki , quşun boynun bölürdük
Kamal insafa gəldi , cağrıldı doktar Yaşar
Orta çəkidə bir quş ancaq ona yaraşar
Evində payın aldı böyuk müdür Adböyük
Qaldı iki böyük quş , o da çatdı qudaya
Bəşirin əli boşda , Hacı dedi xudaya
Bununla da qurtardı quşların tam bölgüsü
Müəllimə çatmadı nə diri , nə ölüsü
Yetim payını yemək , deyirlər böyük günah
Müəllim payını yemək ondan da böyük günah
Mən özümü demirəm Hacı üçün yanıram
Hüququm taptalanıb bunu əsla danmıram
Lakin ən böyuk zülm yenə ona edildi
Haçını maşın tutub , üstəlik xəstələndi
Ondan alma , mandarin , hərəyə iki balıq
Böyük səxavət ilə evimizə pay aldıq
Bu mərdlik əvəzində quşdan ona verməmək
İndi siz cavab verin , deyin bunlar nə demək?
İstəyirəm bu dastan xalq oynuilə bitsin
Hindtoyuq əhvalatı bununla sona yetsin
Biz yemədik , mədənizə sümük batcın - iynə - iynə
Hindtoyuğu boğazında xallar gördüm - ucu düymə
Közün zəif kababları qoy çiy olsun - Şam ağacı
Hindtoyuğu quşun gici , heyvanlarda - şatır keçi
Odun əla yandır kül et kababların - Qoz ağacı
Qismətləri allergiya sənin kimi - qotur keçi
Yumurlanıb bir kos olsun mədənizdə
- happan – huppan
Sümükləri bədənizdə deşik açsın - yırıl – yırtıl
Bu əzaba ürək dözməz , axır sözüm - su iç qurtul
Bunlar gülüş dolu incə , gözəl zarafatdı
Dostluğa körpü salan əbədi bir həyatdı